Badania borelioza
  • 10 grudnia, 2023

    Jakie badanie na boreliozę?

    Borelioza jest to wielonarządowa choroba zakaźna przenoszona na człowieka głównie przez kleszcze z rodzaju Ixodes. Borelioza wywoływana jest przez bakterię, krętki Borrelia burgdorferi sensu lato. Infekcja atakuje skórę, stawy, serce oraz ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy.

    Oprócz boreliozy kleszcze przenoszą jeszcze 20 innych chorób zwanych konfekcjami lub współinfekcjami. Należą do nich: kleszczowe zapalenie mózgu spowodowane przez wirusa FSME przenoszonego przez kleszcze Ixodes scapularis, Gorączka Gór Skalistych, Bartoneloza, Babeszjoza przenoszona przez kleszcze Ixodes scapularis, Erlichioza, Dur powrotny, Tularemia, Gorączka Q, Porażenie kleszczowe spowodowane przez toksynę odkleszczową, Mykoplazmoza spowodowane przez Mykoplasma pneumoniae i mycoplasma fermentans.

    Sprawdź także: Czy boreliozę można wyleczyć?

    Objawy boreliozy

    Sprawdź, jakie są objawy boreliozy.

    Czytaj więcej

    Diagnostyka boreliozy

    Diagnostyka boreliozy bywa bardzo trudna. Choroba ta zwana jest wielkim imitatorem, gdyż jej objawy bywają różnorodne i mogą wskazywać na wiele innych groźnych chorób. Najczęstszymi objawami boreliozy są bóle mięśni, stawów, osłabienie, gorączka, tzw. rumień wędrujący (sprawdź, jak wygląda rumień wędrujący). Jeśli po ukąszeniu kleszcza zauważyłeś/zauważyłaś objawy, zwróć się do lekarza. Jeśli rumień wędrujący występuje na skórze, oznacza, że doszło do zakażenia boreliozą. Skontaktuj się jak najszybciej z lekarzem, który zleci antybiotykoterapię.

    Problemem w rozpoznaniu choroby jest również niedoskonałość badań laboratoryjnych. O tym, dlaczego rozpoznanie boreliozy jest trudne możecie przeczytać tutaj: https://novaclinic.pl/dlaczego-diagnoza-boreliozy-jest-taka-trudna/

    Badania w kierunku boreliozy

    Badania na boreliozę dzielimy na dwa rodzaje: serologicznebezpośrednie.

    Diagnostyka serologiczna

    W badaniach serologicznych nie sprawdzamy obecności bakterii we krwi, lecz sprawdzamy obecność przeciwciał, czyli czy nasz organizm się broni. Gdy dochodzi do zakażenia obcą bakterią, nasz układ odpornościowy rozpoznaje jej białko i wytwarza przeciwciała. Do serologicznych badań na boreliozę należą dwa najczęściej zlecane przez lekarzy badania: Elisa i Western Blot. Wykonuje się je zazwyczaj po upływie 4 – 6 tygodni po ukąszeniu, gdyż układ odpornościowy musi mieć czas na wyprodukowanie przeciwciał.

    Bezpośrednie badania na boreliozę

    Badania na boreliozę bezpośrednie poszukują w próbkach pobranego materiału (zazwyczaj krwi) fragmentów DNA bakterii, czyli źródła zakażenia.

    Wynik bezpośredniego badania na boreliozę nie jest uzależniony od sprawnego działania układu immunologicznego i dlatego można wykonać go zaraz po ukąszeniu. Do tych badań należą badania PCR oraz PCR Real time.

    Niestety, żadna z wyżej wymienionych metod nie jest doskonała i niesie za sobą ryzyko fałszywych wyników. Nie powinno się wykonywać tylko jednego testu na boreliozę, gdyż może to zwiększyć wystąpienie błędów diagnostycznych, a więc wyniki nie mogą służyć do monitorowania leczenia.

    Ankieta objawów

    Wypełnij ankietę objawów i zabierz ją do lekarza. Informujemy, iż wynik wypełnionej ankiety nie jest postawieniem diagnozy.

    Wypełnij ankietę

    Testy na boreliozę: Western Blot, test Elisa i badanie PCR

    Test Elisa jest testem bardzo zawodnym, wykrywalność tego badania to ok. 30%. Niestety, z niezrozumiałych dla nas powodów ciągle się go zleca, a na jego wynikach opiera się diagnozę i leczenie boreliozy.

    Test Western Blot jest zdecydowanie bardziej czuły i daje dwa razy większą wykrywalność niż test Elisa. Dodatni wynik oznacza boreliozę, wynik ujemny jej nie wyklucza! Ze względu na duży margines tzw. Boreliozy seronegatywnej, czyli boreliozy, która jest niewidoczna dla układu odpornościowego, badanie daje negatywne wyniki.

    Badanie PCRPCR Real time badanie są bardzo drogie, ale mają wysoką skuteczność. Niestety, i w tym przypadku bywają mylne wyniki, a wynika to z charakteru bakterii Borreli. Testy PCR, jak wspomniano wcześniej, szukają DNA bakterii w krwi. Niestety, bakterie boreliozy bardzo szybko wnikają do innych tkanek (mięśni, stawów, nawet dziąseł) i tam się „ukrywają”. Jeśli bakteria wniknie z krwioobiegu do innych tkanek prawdopodobieństwo jej wykrycia zdecydowanie maleje, jest ona niewidoczna dla testu na boreliozę, co owocuje wynikiem fałszywie ujemnym.

    Należy wiedzieć, ze tylko połowa chorych na boreliozę pamięta ukąszenie przez kleszcza, a im dłuższy czas od ukąszenia tym mniejsza szansa na poprawne wyniki z badania PCR, bakteria ma czas na przeniknięcie do innych tkanek i organów i stać się niewidoczna dla testu na boreliozę.

    Najskuteczniejsze badanie na boreliozę – badanie na aparacie MORA

    Badanie na aparacie MORA, jest to metoda biorezonansu komórkowego. Poprzez przesyłanie fal elektromagnetycznych przez organizm sprawdza się zainfekowanie organizmu przez bakterię. Jest to metoda o wykrywalności od 80 – 90%. Badanie jest bezinwazyjne, bezbolesne i całkowicie bezpieczne. Jest to najskuteczniejsze badanie na boreliozę – daje największą wykrywalność. Należy je wykonywać po ok. 2 -3 tygodni po ukąszeniu. Warto jednak pamiętać, iż wynik ujemny nie oznacza braku choroby!

    Wyniki badań boreliozy

    Bardzo istotną informacją jest fakt, iż o chorobie głównie świadczą objawy, a nie wyniki testów! Bardzo często można spotkać się z wynikami fałszywie ujemnymi w kierunku boreliozy, na przykład w sytuacji, kiedy nie ma wykrytych przeciwciał. Przyczyną tego może być opóźniony moment pojawienia się przeciwciał przy zbyt wcześnie wykonanym badaniu, które da wynik fałszywie ujemny.

    Podstawą do zdiagnozowania boreliozy jest ocena kliniczna ze względu na trudność potwierdzenia laboratoryjnego choroby. Boreliozę należy podejrzewać zawsze, gdy u człowieka wcześniej zdrowego pojawiają się objawy z kilku układów naraz (z układu kostnego, nerwowego i np. wzrokowego), a rutynowo wykonywane badania nie wykazują odchyleń od normy lub gdy leczenie poszczególnych układów nie przynosi efektów!

    Najczęściej zadawane pytania na temat badań

    Kiedy robić badanie na boreliozę?

    Badania na boreliozę należy wykonać w przypadku zauważania ukąszenia przez kleszcza lub jeśli pacjent wykazuje takie objawy jak: bóle mięśni, bóle stawów, obrzęki stawów, częste bóle gardła, dreszcze, poty nocne, bóle żołądka, sztywność karku, sztywność stawów, bóle głowy, ogólne osłabienie, problemy z koncentracją, tiki mięśni twarzy, paraliż połowy twarzy, szumy, trzaski nadwrażliwość na dźwięki, nieostre widzenie, lekkomyślność, zapominanie, zaburzenia orientacji, zmiany nastroju, depresja.

    Po jakim czasie od ukąszenia kleszcza zrobić badanie na boreliozę?

    Badanie PCR można wykonać po ok. 7 – 10 dniach od ukąszenia. Badanie to wykrywa wczesne zakażenie boreliozą. Jest to badanie wykrywające bezpośrednio obecność DNA bakterii w badanym materiale. Badanie Elisa i Western Blot badania można wykonać po ok 4-6 tygodni od zakażenia. Są to badania serologiczne, czyli na przeciwciała. W badaniach tych sprawdza się czy organizm pacjenta wytworzył specyficzne przeciwciała przeciwko boreliozie. Badanie Elisa jest obarczone wysokim ryzykiem błędu (wyników fałszywie ujemnych), jego skutecznośc szacuje się na ok 40%. Test Western Blot jest znacznie czulszym badaniem. Micro Blot Array, obecnie najczulsze badanie na przeciwciała. Jego czułość to 95% w klasie IgM i 97% w klasie IgG, w badaniu tym badane jest aż 19 antygenów podczas gdy w klasycznym badaniu Western Blot jest ich 10, dla każdego z 19 antygenów wykonuje się potrójna próbę, dodatkowo wykonując badanie Micro Blot sprawdzane są inne antygeny które mogą dawać reakcje krzyżowe (wynik fałszywie dodatni). To nie wszystkie z możliwych badań w kierunku boreliozy, ale te najbardziej popularne i najczęściej stosowane. W celu wybrania badania najlepiej skonsultować się z lekarzem lub personelem placówki

    Kiedy powtórzyć badania na boreliozę?

    Badania na boreliozę należy powtórzyć 4-6 tygodni od ostatnich wykonanych badań, których wynik był negatywny, a obraz kliniczny pacjenta (objawy) może wskazywać na zakażenie boreliozą.

    Kto może zlecić badanie na boreliozę?

    Badanie na boreliozę można wykonać bez skierowania w większości laboratoriów, w takiej sytuacji jest ono pełnopłatne. Aby wykonać badanie na NFZ należy uzyskać skierowanie od lekarza rodzinnego, zakaźnika, pediatry lub lekarza internisty. Pierwszym testem na jakie dostaje się skierowanie jest to badanie Elisa, gdy wynik badania Elisa jest dodatni lub wątpliwy (nierozstrzygający) możemy otrzymać skierowanie na test Western Blot. Badanie Micro Blot Array nie jest refundowane, a skierowanie na badania PCR są bardzo rzadko wystawiane i wykonywane.

    Jak przygotować się do badania na boreliozę?

    Badania na boreliozę nie wymagają wcześniejszych przygotowań.

    Czy warto badać kleszcza?

    Warto jeśli pacjent jest gotowy poddać się profilaktycznemu leczeniu antybiotykoterapią. Badanie kleszcza nie wyklucza zachorowania ale również go nie potwierdza. jest to bardziej ocena ryzyka. „Zdrowy” kleszcz niesie niskie ryzyko zachorowania na choroby odkleszczowe. Kleszcz z wynikiem dodatnim to zdecydowanie większe ryzyko zachorowania, dlatego sugeruje się profilaktykę antybiotykową 3-4 tygodni. Należy pamiętać, że w większości laboratoriów w badaniu PCR kleszcza sprawdzany jest tylko jeden patogen, najczęściej Borrelia burgdoferii, a jest ich sporo więcej np. Borrelia garinii, Borrelia afzelii, Borrelia spielmanii oraz inne wywołujące takie choroby odkleszczowe jak: erlichioza (anaplazmoza), babeszjoza, bartoneloza, bruceloza, kleszczowe zapalenie mózgu, mykoplazmoza, gorączka Q, porażenie kleszczowe spowodowane przez toksynę odkleszczową.

    Ile kosztują badania na boreliozę?

    – Microblot Array (borelioza) IgG (najnowsze badanie na przeciwciała przeciw boreliozie) – 250 PLN
    – Microblot Array (borelioza) IgM (najnowsze badanie na przeciwciała przeciw boreliozie) – 250 PLN
    – Borelioza met. Western Blot IgM – 180 PLN
    – Borelioza met. Western Blot IgG – 180 PLN
    – LTT (badanie na boreliozę, materiał pobieramy we wtorki i czwartki, badanie wykonywane w laboratorium w Berlinie) – 585 PLN
    – KKI IgM (Western Blot z rozbiciem na krążące kompleksy immunologiczne) – 300 PLN
    – KKI IgG (Western Blot z rozbiciem na krążące kompleksy immunologiczne) – 300 PLN

    Diagnostyka i badania na boreliozę

    Odwiedź nasz gabinet, jeśli zmagasz się z tą chorobą lub podejrzewasz zakażenie.

    Leczenie boreliozy

    Sprawdź także: Jak chronić się przed kleszczami?