Boreliozowe zapalenie stawów to jedno z najczęstszych powikłań boreliozy, choroby przenoszonej przez kleszcze zakażone bakteriami Borrelia burgdorferi. Może wystąpić zarówno w fazie wczesnej, jak i w późnym stadium boreliozy, prowadząc do przewlekłego bólu, sztywności oraz uszkodzeń stawów.
Sprawdź: Czym jest borelioza
Borelioza a układ ruchu – dlaczego atakuje stawy
Bakterie Borrelia mogą rozprzestrzeniać się w organizmie przez krew i układ limfatyczny, docierając do różnych narządów, w tym do stawów. Gdy układ odpornościowy rozpoznaje bakterie jako zagrożenie, uruchamia silną reakcję zapalną, co prowadzi do bólu, obrzęku i uszkodzenia stawów. Boreliozowe zapalenie stawów bywa mylone z innymi chorobami reumatycznymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) czy toczeń rumieniowaty układowy.
Objawy boreliozowego zapalenia stawów
Boreliozowe zapalenie stawów może rozwijać się zarówno w początkowej fazie choroby, jak i w jej bardziej zaawansowanych stadiach. Objawy mogą być różne – od przemijających dolegliwości po przewlekłe zmiany degeneracyjne stawów.
Wczesne objawy (pierwsze miesiące po zakażeniu)
- Przemijające bóle stawów i mięśni, które mogą pojawiać się i znikać.
- Sztywność poranna, ograniczona ruchomość stawów.
- Objawy grypopodobne, w tym zmęczenie, osłabienie, bóle głowy i gorączka.
- Wędrujące bóle stawów – zmienne lokalizacje bólu mogą utrudniać diagnozę.
- Dyskomfort w kolanach, łokciach i biodrach, bez wyraźnej przyczyny urazowej.
Późne objawy (miesiące-lata po zakażeniu)
- Przewlekłe bóle stawów, najczęściej kolanowych, ale także łokciowych, barkowych czy biodrowych.
- Obrzęk i stan zapalny – stawy mogą być tkliwe, opuchnięte i ciepłe w dotyku.
- Sztywność stawów, szczególnie po dłuższym odpoczynku lub rano po przebudzeniu.
- Trzeszczenie i ograniczenie ruchomości stawów – z czasem ruchomość może ulec znacznemu ograniczeniu.
- Zanik chrząstki stawowej i postępujące zwyrodnienia, jeśli choroba pozostanie nieleczona.
- Pogorszenie koordynacji ruchowej i trudności w poruszaniu się.
Leczenie boreliozowego zapalenia stawów
Leczenie boreliozowego zapalenia stawów obejmuje antybiotykoterapię, która ma na celu eliminację bakterii wywołujących chorobę. Oprócz leczenia przyczynowego stosuje się również leczenie objawowe, które ma na celu złagodzenie bólu i poprawę funkcjonowania stawów.
Metody leczenia objawowego obejmują:
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne – niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen czy naproksen.
- Kortykosteroidy – stosowane w przypadku silnego stanu zapalnego.
- Fizjoterapia i rehabilitacja – ćwiczenia wzmacniające mięśnie i poprawiające ruchomość stawów.
- Wsparcie dietetyczne – dieta przeciwzapalna bogata w kwasy omega-3, kurkuminę i witaminę D.
Czy boreliozowe zapalenie stawów jest uleczalne?
W większości przypadków odpowiednio wcześnie wdrożona antybiotykoterapia pozwala na pełne wyleczenie. U niektórych pacjentów może dojść do przewlekłego zapalenia stawów, które wymaga długotrwałej rehabilitacji.
Zespół poboreliozowy – u części chorych po leczeniu mogą utrzymywać się bóle stawów i zmęczenie, pomimo braku aktywnej infekcji.
Jak zapobiec boreliozowemu zapaleniu stawów?
Przede wszystkim stawiamy na profilaktykę przeciwkleszczową – stosujemy środki ochronne, unikamy wysokiej trawy czy na spacerach ubieramy długie ubrania. Jeśli jednak ukąsi nas kleszcz, musimy natychmiast szybko go usunąć specjalną pęsetą.
Jeśli po ugryzieniu kleszcza wystąpią jakieś niepokojące objawy, należy niezwłocznie powiadomić lekarza rodzinnego.
Czytaj więcej: Wczesne objawy boreliozy
