Czym jest neuroborelioza i jak ją leczyć? Objawy i diagnostyka

Neuroborelioza – co to?

Neuroborelioza to choroba wywołana krętkami Borreli, którym udało się przeniknąć i zaatakować układ nerwowy. Jest to jedna z postaci boreliozy, która nazywa jest też boreliozą układu nerwowego (termin używa się w odniesieniu do objawów neurologicznych wywołanych przez chorobę borelioza). Proces chorobowy może rozwinąć się w każdym miejscu układu nerwowego. Zajęcie układu nerwowego może nastąpić tuż po ukąszeniu przez kleszcza, po kilku miesiącach, a nawet po kilku latach.

Jakie są objawy neurologiczne boreliozy?

W chorobie z Lyme, jak często bywa nazywana borelioza występuje szerokie spektrum zaburzeń dotyczących nerwów obwodowych. Za najwcześniej występujące objawy uważa się zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, porażenie nerwów czaszkowych, najczęściej VII nerwu twarzowo-czaszkowego natomiast najgroźniejszą i najcięższą postacią neuroboreliozy jest zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego.

Do objawów należą również: drżenia i tiki mięśni twarzy, problemy z koncentracją, blokada słowna (trudności ze znajdowaniem słów), zapominanie, zaburzenia mowy, częste bóle głowy, zaburzenia widzenia (mroczki, plamy), zaburzenia równowagi, zaburzenia słuchu (dzwonienie w uszach, szumy), znaczące osłabienie siły mięśni, paraliż Bella (porażenie nerwu twarzowo – czaszkowego), drgawki, trzeszczenie karku, sztywność karku. Objawy te mogą, ale nie muszą być poprzedzone rumieniem wędrującym – szacuje się, że pojawia się tylko u 30% – 50% chorych (więcej na temat rumienia wędrującego).

Jak wykryć neuroboreliozę?

Diagnostykę neuroboreliozy zaczyna się od badań serologicznych, a w razie wyników dodatnich i występujących objawów neurologicznych w warunkach szpitalnych pobiera się płyn rdzeniowo – mózgowy. Pierwsze wykonywane badanie serologiczne to test ELISA, jeśli wynik jest dodatni lub wątpliwy, wykonuje się test potwierdzenia Western Blot.

Test Elisa jest obarczony wysokim ryzykiem wyniku fałszywie ujemnego, jego czułość jest bardzo niska, z tego powodu co raz więcej lekarzy nie rekomenduje jego wykonywania. Test Western Blot jest czulszy i znacznie droższy od testu Elisa, a refundację na jego wykonanie można otrzymać tylko po dodatnim wyniku testu ELISA. Obecnie najczulszym badaniem serologicznym (na przeciwciała) obarczonym niskim ryzykiem błędnych wyników jest badanie Micro Blot. Niestety badanie nie jest refundowane.

W rozpoznaniu neuroboreliozy niezwykle istotny jest dokładny wywiad lekarski. Należy pamiętać, iż zawsze istnieje ryzyko błędnych wyników badań.

Sprawdź także: Czy boreliozę można wyleczyć?

Jakie jest leczenie neuroboreliozy?

Leczenie neuroboreliozy polega na długofalowym podawaniu antybiotyków. Leczenie neuroboreliozy może trwać od jednego do nawet kilku miesięcy. Wszystko zależy od podejścia lekarza do tematu chorób odkleszczowych oraz odpowiedzi pacjenta na wprowadzone leczenie (poprawa samopoczucia).

Nieleczona borelioza może prowadzić do powikłań neurologicznych, należy pamiętać, iż zmiany w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym mogą wystąpić na każdym etapie zakażenia. W pojedynczych przypadkach mogą rozwinąć się powikłania po neuroboreliozie m.in. udar mózgu, ostre rozsiane zapalenie mózgu czy mioklonie. Mogą pojawić się także zaburzenie czucia, pamięci czy koncentracji.

W większości przypadków neuroborelioza nie wymaga hospitalizacji, choć nie dotyczy to przypadków stanu zagrażającego życiu pacjenta.

Neuroborelioza – powikłania

Neuroborelioza to postać boreliozy, w której bakterie Borrelia burgdorferi atakują układ nerwowy. Nieleczona lub niewłaściwie leczona może prowadzić do poważnych powikłań, które mogą utrzymywać się przez długi czas, a w niektórych przypadkach być nieodwracalne.

1. Powikłania neurologiczne

• Przewlekłe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych – może powodować bóle głowy, światłowstręt, nudności i sztywność karku.
• Polineuropatia obwodowa – uszkodzenie nerwów może prowadzić do mrowienia, drętwienia, osłabienia mięśni oraz bólu kończyn.
• Zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego – objawia się problemami z równowagą, zaburzeniami mowy i poruszania się.

2. Powikłania psychiatryczne

• Zaburzenia pamięci i koncentracji – tzw. „mgła mózgowa”, trudności w skupieniu i problemy z przetwarzaniem informacji.
• Depresja i zaburzenia lękowe – neuroborelioza może powodować zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego, prowadząc do stanów depresyjnych, nadmiernej drażliwości i niepokoju.
• Zaburzenia osobowości – w skrajnych przypadkach mogą pojawić się zmiany w zachowaniu, agresja, paranoja czy omamy.

3. Zaburzenia ruchowe i mięśniowe

• Osłabienie mięśni i porażenia – szczególnie często dotyczy nerwu twarzowego (porażenie Bella).
• Ataksja – problemy z koordynacją ruchową, które mogą prowadzić do trudności w chodzeniu i utrzymaniu równowagi.
• Skurcze mięśni i przewlekłe bóle – na skutek uszkodzenia nerwów mogą występować mimowolne skurcze i długotrwałe dolegliwości bólowe.

4. Przewlekły zespół postboreliozowy

U niektórych pacjentów, mimo leczenia, objawy neurologiczne i ogólnoustrojowe mogą utrzymywać się przez długi czas. Stan ten objawia się przewlekłym zmęczeniem, bólami mięśni i stawów, zaburzeniami pamięci oraz problemami ze snem.

Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie antybiotykami mogą zapobiec poważnym powikłaniom. W przypadku wystąpienia objawów neurologicznych lub psychiatrycznych konieczna jest konsultacja z neurologiem lub specjalistą chorób zakaźnych.

Czy neuroborelioza jest wyleczalna?

Neuroborelioza jest chorobą wyleczalną, należy jednak wiedzieć, iż objawy boreliozy mogą się utrzymywać mimo stosowanego leczenia, wynika to z faktu, że martwe patogeny, po niepełnej degradacji podtrzymują procesy zapalne, dodatkowo ośrodkowy układ nerwowy ma niewielkie zdolności regeneracyjne.

Sprawdź także: Jak chronić się przed kleszczami?